Topola

Opština Topola se nalazi u centralnoj Srbiji, u podnožju brda Oplenac i teritorijalno pripada Šumadijskom upravnom okrugu. Prostire se na površini od 356 kilometara kvadratnih, od čega poljoprivredno zemljište zauzima 78,1%, a šumsko 15%. Opštinu Topola, pored centralnog istoimenog naselja, čini još 30 naselja seoskog tipa, a prema podacima popisa iz 2011. godine, ovde živi 22.329 stanovnika. Većinsko stanovništvo čine Srbi sa udelom od 96,7%.

Posle Kosovske bitke ovaj prostor se naglo naseljava Srbima, a nalazio se pod raznim upravama, raznih carevina. Ovaj deo Srbije uvek je bio nesigurno područje zbog konstantnog otpora naroda sa ovog prostora tuđinskim vlastima. Prvi srpski despot Stefan Lazarević umro je, 1427. godine, u selu Markovac, zaseok Crkvine, u blizini Topole. Karađorđe Petrović je oko 1781. godine, na desnoj obali rečice Kamenice, osnovao današnju Topolu, ali je to naselje uništeno u Prvom srpskom ustanku. 1805. godine, izgradnjom utvrđenog grada, počela je druga faza naseljavanja i razvoja Topole. Topola je ponovnom izgradnjom Karađorđeve uništene kuće, na dva sprata i okruženom puškarnicama, postala utvrđeno strategijsko naselje. Kao Karađorđeva prestonica dobija i veći politički značaj, a postala je i centar državnog života, pa se ovde za pregovore i dogovore primaju strani poslanici. Propast Prvog srpskog ustanka značio je i propast Voždove Topole, koja je teško postradala od Turaka. Karađorđev sin Aleksandar obnovio je očevu zadužbinu, te je došlo do ponovnog naseljavanja i razvoja čaršija sa obe strane druma Beograd-Kragujevac. 1858. godine na vlast se vraćaju Obrenovići, a Namesništvo, koje je upravljalo posle pogibije kneza Mihaila 1868. godine, ponudilo je Karađorđev grad na javnu licitaciju. Karađorđevu crkvu, za svoju crkvenu opštinu, otkupio je narod iz Topole i okolnih sela, ali je Karađorđev grad i dalje propadao.

1877. godine, tokom Topolske bune, ruševine Voždovog grada bile su utočište pobunjenicima. Vest o dolasku Petra Karađorđevića na presto i izbijanje bune, izazvali su paniku kod Obrenovića, te je buna ubrzo ugušena, a ostaci Karađorđevog grada porušeni. Sve veći značaj Topola dobija 1903. godine, dolaskom kralja Petra I na vlast, a 1904. postaje samostalna opština i trgovačko-zanatsko naselje i ponovo se razvija.

Plodno zemljište i umerenokontinentalna klima pogoduju poljoprivredi pa je ona vodeća privredna grana. Voćarstvu se pridaje posebna pažnja, dok se vinogradarstvo smatra delatnošću od izuzetnog značaja. Pored poljoprivrede Opština Topola svoj razvoj u budućnosti bazira na turizmu kao privrednoj grani od posebnog značaja.