Region Šumadije i Pomoravlja nalazi se u središnjem delu Republike Srbije, između velikih reka Save i Dunava na severu, Velike Morave na istoku, Zapadne Morave na jugu i Kolubare na zapadu. 

Površina regiona jeste 5.001km², što čini 5,6% ukupne površine Republike Srbije. Na ovoj teritoriji, po poslednjem zvaničnom popisu, sprovedenom 2011. godine, živi ukupno 507.844 stanovnika, pa je prosečna gustina naseljenosti 101 st/km². Udeo populacije Šumadije i Pomoravlja u ukupnoj populaciji Republike Srbije jeste 7%.

Region Šumadije i Pomoravlja u svom sastavu obuhvata dva okruga Šumadijski i Pomoravski. Šumadijski okrug čine grad Kragujevac i šest opština: Aranđelovac, Batočina, Lapovo, Knić, Rača i Topola. Ukupna površina Šumadijskog okruga iznosi 2.387 km², od čega je 835 km² teritorija Grada Kragujevca koji je ujedno i najveći grad čitavog regiona. Broj stanovnika Šumadijskog okruga je 293.308 stanovnika, a prosečna gustina naseljenosti 123 st/km².

Pomoravski okrug čine grad Jagodina i pet opština: Despotovac, Paraćin, Rekovac, Svilajnac i Ćuprija. Sa ukupno 2.617km² ukupne površine i 214.536 stanovnika, Pomoravski okrug ima prosečnu gustinu naseljenosti od 82 st/km².

Grad Kragujevac jeste najveći grad na teritoriji Šumadije i Pomoravlja, a ujedno predstavlja i administrativni, privredni, kulturno-obrazovni i zdravstveni centar čitavog regiona Šumadije i Pomoravlja i centralne Srbije. Smešten je u središnjem delu Republike Srbije i regiona Šumadije i Pomoravlja na 140 km jugoistočno od Beograda.

Šumadija i Pomoravlje se nalazi u centralnom delu Republike Srbije i samim svojim položajem je kroz istoriju stekao epitet saobraćajne raskrsnice Srbije. Kao glavne komunikacije treba pomenuti međunarodni koridor A10 koji prolazi dužinom cele   teritorije, mrežu magistralnih puteva koji spajaju Šumadiju i Pomoravlje sa drugim krajevima Srbije, kao i železničku mrežu sa ranžirnom stanicom u Lapovu, koja pripada železničkim pravcima koji vode na jug ka Crnoj Gori, Bugarskoj i Grčkoj i na sever ka Mađarskoj i Rumuniji.

U pogledu reljefnih karakteristika može se reći da ceo predeo Šumadije i Pomoravlja ima karakteristike brdsko planinskog područja sa izuzetkom Moravske kotline sa njenim aluvijalnim karakteristikama. Najatraktivnije planine su: Rudnik (Cvijićev vrh 1132 m), Beljanica (1339 m), Bukulja (696 m), Vujan (857m) , Juhor (773 m) i Gledićke planine (922 m). Floru ovih planina karakterišu hrastove i bukove šume na nižim visinama i borove šume na većim visinama. Fauna je raznovrsna, od sitne divljači (zec, lisica, fazan, jarebica itd.) do krupne divljači (srndać, divlja svinja itd.).

Tokovi Šumadije i Pomoravlja su brojni, ali kratki, pre svega  zbog ograničenost i cele regije većim rekama. Šumadiju i Pomoravlje karakteriše manja količina padavina, ali bez obzira na to može se reći da su izvori česti. Od tzv. Šumadijske grede i hidrografskog čvora na planini Rudnik vode otiču u Veliku Moravu (preko Ralje, Jasenice, Lepenice, Osanice, Belice, Lugomira i Kalenićke reke), u Zapadnu Moravu (preko Gruže), Kolubaru (Ljig i Turija) i Savu (Topčiderska reka). Tokovi grade okuke (laktove), ređe meandre i menjaju pravce.

Velika Morava, najveća reka sa izvorištem u Srbiji, koja protiče kroz dobar deo Šumadije i Pomoravlja, omogućuje da se vodni bilans značajno izmeni podizanjem veštačkih akumulacija. Treba napomenuti da se po pitanju vodosnabdevanja, Šumadija i Pomoravlje smatra jednim od "suvljih" oblasti u Srbiji.

Šumadiju i Pomoravlje karakteriše umereno – kontinentalna klima, koja je mikroklimatski neujednačena, pre svega zbog visinske   razlike među pojedinim delovima regiona. Region odlikuje manja količina padavina, pa se svrstava u "suvlje" delove Republike Srbije. Planine su vlažnije (oko 1000 mm) godišnje, a vetrovi duvaju iz svih pravaca, a najjači zimski vetar je Košava.

Demografija

Na osnovu podataka koji se odnose na poslednja pet zvanična popisa stanovništva može se konstatovati da razvoj stanovništva regiona beleži nepovoljne tendencije koje se ogledaju u produbljivanju sledećih demografskih procesa: ukupne i prirodne depopulacije, kao i demografskog starenja. Prema popisu sprovedenom 2011. godine region Šumadije i Pomoravlja je naseljavalo 507.844 stanovnika, pri čemu se na Šumadijski okrug odnosilo 293.308 stanovnika, odnosno na Pomoravski okrug 214.536 stanovnika.

Starosna struktura stanovništva

Uzimajući u obzir negativnu stopu prirodnog priraštaja od -6,2‰ (za 2011. godinu), s tim da u nekim opštinama prelazi -15‰ i da je najbrojniji kontigent stanovništva u rasponu godina od 55 do 64 na popisu 2011. godine (na popisu 1971. godine bilo je od 15 do 19 godina), jasno je da Šumadija i Pomoravlje, kao uostalom i cela Srbija ima problem "starenja".

Radni kontigent stanovništva

Na teritoriji Šumadije i Pomoravlja, prema podacima sa popisa stanovništva sprovedenog 2011. godine, u ukupnom kontigentu stanovništva, radno sposobno stanovništvo (15-64 godina) učestvuje sa 67,3%, dok je učešće stanovništva starijeg od 65 godina 26,1%.

Obrazovna struktura stanovništva

Ako se posmatra obrazovna struktura stanovništva Šumadije i Pomoravlja starijeg od 15 godina može se reći da je najveći broj stanovništva sa srednjim obrazovanjem – 40%, dok je sa osnovnim obrazovanjem 22 % posmatrane populacije. Posebno treba pomenuti da je 2,9% stanovništva starijeg od 15 godina bez punog osnovnog obrazovanja. Više i visoko obrazovanje ima 12,7 % posmatrane populacije.