Vidovi turizma
Svojim topografskim karakteristikama, kao i bogatom kulturno-istorijskom prošlošću, region Šumaddije i Pomoravlja bi mogao da predstavlja značajniju turističku destinaciju za domaće i strane posetioce. U razvoju turizma, na teritoriji Šumadije i Pomoravlja, primat je do sada imao banjski turizam. Na ovoj teritoriji, pored banjskog, prirodne i klimatske karakteristike Šumadije i Pomoravlja daju dobre preduslove za razvoj sportsko-rekreativnog i lovnog turizma.
Banjski turizam
Početak razvoja turizma u Šumadiji i Pomoravlju vezuje se za razvoj banjskog turizma na području Despotovačke banje, još u doba Rimljana. Danas se banjski turizam u Šumadiji i Pomoravlju prepoznaje prvenstveno po Bukovičkoj banji kod Aranđelovca, koja je, praktično, jedino mesto u Šumadiji i Pomoravlju definisano kao turističko. Bolesti koje se leče u Bukovičkoj banji su bolesti metabolizma i probavnog trakta, koje se tretiraju korišćenjem mineralne vode, gline i helio-terapije. Pored Bukovičke banje za dalji razvoj banjskog turizma može biti značajna i već pomenuta Despotovačka banja, kao i drugi, još neispitani, lokaliteti sa mineralnim i termalnim vodama, kao što je lokalitet u Stragarima kod Kragujevca.
|
Sportsko-rekreativni turizam
Uslovi za razvoj sportsko-rekreativnog turizma u Šumadiji i Pomoravlju postoje, ali su nedovoljno iskorišćeni. Pored klimatskih karakteristika - prisustvo jezera, posebno Gružanskog - postoje i infrastrukturni sportski kompleksi u Kragujevcu, Aranđelovcu i Jagodini što pogoduje organizovanju priprema sportista za takmičenja, planinarenje i ekstremne sportove. Takođe, u organizovanim lovištima, koja postoje na teritoriji skoro svih opština, kao i na rečnim tokovima i jezerima na teritoriji Šumadije i Pomoravlja, moguć je intenzivniji razvoj lovnog i ribolovnog turizma. Od divljač koja se može loviti prisutni su divlja svinja, srndać, zec, fazan i poljska jarebica, a od ribljeg fonda šaran, štuka, som, babuška, beovica i bandar.
|
Seoski turizam
Šumadijski i Pomoravski okrug raspolažu izuzetno povoljnim uslovima za razvoj turizma na selu. Razvojem seoskog turizma postiže se revitalizacija tradicionalnih i autohtonih vrednosti, pri čemu se uključuje spektar aktivnosti, usluga i dodatnih sadržaja, koje organizuje seosko stanovništvo na porodičnim gazdinstvima u cilju privlačenja turista i stvaranja dodatnog prihoda, poštujući principe održivog razvoja i očuvanja prirodnih resursa. U svim selima Šumadije i Pomoravlja, osim izuzetno lepih pejzaža i autentičnih tradicionalnih seoskih domaćinstava, postoje i nekoliki antropogeni i prirodni motivi koji se mogu turistički valorizovati. Prednost su i očuvana arhitektura i organizacija tradicionalnih gazdinstava, običaji, tradicionalna kuhinja, gostoljubivost i srdačnost domaćina. Ovaj vid turizma, koji može biti jedan od pravaca razvoja i diversifikacije poljoprivredne proizvodnje, najviše je razvijen u selima opštine Knić, dok je značajnija tendencija u razvoju seoskog turizma u poslednjih nekoliko godina primetna i u opštinama Rekovac, Kragujevac, Jagodina i Aranđelovac.
Kao deo turističke ponude u oblasti seoskog turizma, značajno mesto može imati i lovni turizam. Brdoviti predeli prekriveni šumom i proplancima, predstavljaju idealan teren za odgoj i lov divljači. Zec je najrasprostranjenija divljač i zastupljen je u svim delovima regiona. U ravničarskim predelima pored zeca zastupljene su i druge vrste lovne divljači: poljska jarebica, prepelica, grlica, fazan i srneća divljač. U brdovitim predelima najčećše se lovi divlja svinja. Bogatstvo ovog područja privlači veliki broj lovaca iz inostranstva od kojih najviše njih dolazi iz Italije i Švajcarske.
Problem u nedostatku smeštajnih kapaciteta za porodice ovih lovaca, imao je kao posledicu mali broj noćenja i vrlo skromnu finansijsku dobit.
Neodvojivi deo seoskog turizma su i tradicionalni zanati koji, osim čuvanja identiteta ruralnih sredina, mogu doneti znatan prihod ruralnom stanovništvu. Na teritoriji Šumadijsko-pomoravskog regiona, posebnu ulogu u očuvanju tradicionalnih zanata mogu imati udruženja žena – trenutno funkcioniše 9 - od kojih treba istaći: Udruženje žena Etno forma iz Jagodine, Etno udruženje Zlatne ruke Batočina, Udruženje žena Ravno iz Ćuprije i Moravske šarenice iz Lapova.
Za unapređenje postojećih kapaciteta i programa i za razvoj novih, potrebna je podrška u svim segmenitma: programi razvoja, turistička infrastruktura, smeštajni kapaciteti (opremanje, rekonstrukcija...), marketing i propaganda, edukacija.
|
Kulturno-istorijsko nasleđe kao turistički potencijal
Region Šumadije i Pomoravlje, pre svega zbog svog geografskog položaja, bio je poprište brojnih istorijskih dešavanja čija zaostavština danas predstavlja značajno kulturno-istorijsko blago. Praktično, na prostorima Šumadije i Pomoravlja može se pratiti razvoj ljudske civilizacije - od ljudskih naselja iz paleolita u Risovačkoj pećini kod Aranđelovca, Resavskoj pećini kod Despotovca, preko rimske naseobine Idmium (teritorija današnjeg sela Medveđa, takođe kod Despotovca), srednjevekovnih manastira Manasije, Kalenića, Ravanice, Jošanice i drugih, Karađorđevog grada u Topoli iz vremena Prvog srpskog ustanka, s početka XIX veka, do Spomen-parka 21. Oktobar u Kragujevcu, Muzeja naivne umetnosti u Jagodini i drugih.
|